Mleko roślinne – dla kogo i na co należy zwracać uwagę

Napój roślinny rodzaje

Mleko mleku nierówne. Kiedy rodzimy się, zazwyczaj naszym pierwszym pokarmem jest mleko matki. Dostarcza ono wszystkich niezbędnych substancji do prawidłowego rozwoju. Istnieje również mleko modyfikowane, które stanowi zamiennik mleka matki. Wytwarza się je z mleka krowiego (po licznych zabiegach technologicznych), z hydrolizatów białka lub izolatów białka sojowego. W kolejnych latach życia pijemy zazwyczaj krowie mleko, sporadycznie kozie. Niestety coraz częściej zdarzają się nietolerancje laktozy (cukru, który znajduje się w mleku) lub alergie na białko mleka krowiego.

Laktoza może być przyczyną nietolerancji i powodować takie dolegliwości jak: wymioty, nudności, biegunki, gazy, przelewanie, kurczenie się jamy brzusznej lub uczucie pełności w nadbrzuszu. Z kolei alergia na białka mleka (najczęściej jest to kazeina) może objawiać się problemami nie tylko ze strony układy pokarmowego, ale również skóry lub układu oddechowego. Wiele osób musi lub chce szukać alternatyw dla mleka krowiego. Dlatego warto przyjrzeć się napojom roślinnym. 

 

Nazwa

Mleko roślinne to raczej nazwa zwyczajowa. W Słowniku PWN jest napisane, że mleko to „biały, nieprzezroczysty płyn wytwarzany przez gruczoły mleczne kobiet i samic zwierząt, będący pokarmem dla nowo narodzonego potomstwa; taki płyn pochodzący od krów i innych zwierząt hodowlanych, służący ludziom jako pożywienie”. Jednak kolejna definicja to: „biaława ciecz zawarta w komórkach niektórych roślin”, dlatego przyjmujemy, że z roślin też możemy uzyskać mleko. 

 

Dostępność 

Mleko roślinne możemy kupić już w większości sklepów spożywczych, a nawet w drogeriach (szaleństwo ;)). Oczywiście dostępne są także w sklepach ze zdrową żywnością (czyżby inne sklepy sprzedawały niezdrową? hmmmm) oraz w sklepach internetowych. Ze względu na dosyć wysokie ceny i średniej jakości składy, warto samodzielnie przygotować mleko roślinne.

 

Rodzaje

W zależności od produktu, z którego zrobione zostało mleko roślinne, wyróżniamy:

  • ryżowe,
  • migdałowe,
  • kokosowe,
  • owsiane,
  • sojowe,

Z mniej popularnych, które raczej możemy samodzielnie zrobić niż kupić, są jeszcze: kukurydziane, jaglane, ze słonecznika, z nerkowców, z orzechów laskowych.

 

Wartość odżywcza

Wartość odżywcza będzie zależała od produktu, który został użyty do przygotowania napoju roślinnego. Istotna będzie także ilość użytego składnika w stosunku do dodanej wody i sposób jego przygotowania. Na końcową wartość duży wpływ mają także dodatkowe składniki, które często możemy znaleźć w składzie sklepowego mleka roślinnego. 

 

Mleko roślinne wlaściwości

 

Składniki

Może wydawać się, że mleko roślinne to świetna alternatywa dla mleka krowiego, o którym ciągle się słyszy, że powoduje nietolerancje, alergie i jest niskiej jakości. Jednak nie zawsze zakup napoju roślinnego, to dobre rozwiązanie. Będzie takim tylko wtedy, gdy kupimy mleko roślinne dobrej jakości, które nie będzie słodkim napojem mlecznym z mnóstwem sztucznych dodatków.

W składzie mleka roślinnego oprócz zbóż, ziaren, orzechów lub nasion strączkowych, możemy znaleźć:

  • wodę, domowe mleko roślinne w dużym skrócie robi się poprzez zalanie składników wodą, zblendowanie i przeciśnięcie przez gazę, dlatego woda jest niezbędnym składnikiem. Jednak jak pisałam wcześniej, wartość odżywcza napoju zależy od ilości użytego produktu i wody. Może okazać się, że w dostępnym napoju roślinnym mamy prawie samą wodę, a produktu z nazwy prawie wcale nie ma;
  • składniki wzbogacające: wapń (fosforan triwapniowy), witamina D, witaminy z grupy B, prowitamina A, mają na celu uzupełnić składniki, które naturalnie występują w mleku ssaków;
  • maltodekstrynę, dekstrozę, cukier, cukier buraczany, fruktozę czyli cukier i słodziki pod różną postacią, jeśli znajdziecie takie składniki na etykiecie, to nie kupujcie tego produktu;
  • olej słonecznikowy;
  • sól;
  • emulgatory (np. tłuszcze kawasów mono- i diglicerynowych);
  • aromaty;
  • stabilizatory (np. guma gellan, karagen);
  • regulatory kwasowości (np. fosforany potasu, węglan wapnia);
  • barwniki (np. beta karoten);
  • naturalny ekstrakt z wanilii, dodawany jest w celu polepszenia smaku, wanilię warto również dodać, gdy samemu robi się mleko roślinne.

Jak widzicie dodatków może być mnóstwo. Polecam wybieranie napojów roślinnych, które nie mają w składzie cukru ani słodzików, regulatorów kwasowości, stabilizatorów, barwników i sztucznych aromatów. Najlepiej, żeby w składzie był tylko produkt roślinny i woda. Zwracajcie również uwagę na termin przydatności do spożycia.

 

Podsumowanie

Mleko roślinne to bardzo smaczna alternatywa dla mleka krowiego, jednak trzeba pamiętać, że poza smakiem i wyglądem, zazwyczaj nie ma ono wiele wspólnego z mlekiem krowim oraz jego właściwościami. W większości są to produkty typowo węglowodanowe z małą ilością białka i tłuszczu. Trzeba również pamiętać, że stosowane składniki mogą powodować alergie (np. orzechy). Co więcej składy niektórych napojów roślinnych są wypełnione dodatkami i łatwo można kupić słodzony napój a nie mleko roślinne. Warto również zwrócić uwagę na właściwości zboża lub ziaren jeśli spożywamy duże ilości tego typu produktów. 

Ja osobiście bardzo lubię napoje roślinne i często je używam. A jak to wygląda u Was?

 

Może zainteresuje Cię również:

Z czego składa się jedzenie? – składniki odżywcze

Zdrowe odżywianie – jak zacząć?

Woda smakowa ze sklepu kontra woda naturalna