Dzisiaj chcę zaprezentować Wam kilka informacji dotyczących jajek. Bardzo lubię jeść potrawy jajeczne, zwłaszcza na śniadanie. Zapewniają długotrwałe uczucie sytości i można je przygotowywać na mnóstwo różnych sposobów. Mam nadzieję, że opinie o szkodliwości spożywania jajek już dawno zostały zapomniane i doceniacie ich wartości odżywcze. W 2006 roku American Heart Association (czyli Amerykańskie Stowarzyszenie Kardiologiczne, które zapoczątkowało złą sławę jajka), zmieniło swoje wcześniejsze stanowisko dotyczące ograniczeń w ilości spożywanych jajek.

Jajka najlepiej gotować jak najkrócej, dlatego bardziej polecam jajka na miękko niż na twardo. Tak samo w przypadku jajecznicy – nie powinna być za mocno ścięta.

Właściwości odżywcze jajek

Z czego składają się jajka? Z białka, które stanowi blisko 60% jego składu, w 30% z żółtka, a reszta to skorupka i błonka. Głównym składnikiem białka jest woda, której zawartość to 88%. Kolejne 10,5% to białko. Resztę dopełniają węglowodany (1%) i składniki mineralne (0,5%).

Z kolei żółtko składa się w 50% z wody, 32% tłuszczów, 16% białka, a 2% to witaminy i składniki mineralne.

Białko

Białko zawarte w jajku to tzw. białko kompletne czyli takie, które zawiera wszystkie niezbędne dla naszego organizmu aminokwasy. Jest ono potrzebne do budowy i odbudowy naszych kości, mięśni, tkanek, jest składnikiem enzymów, hormonów, transportuje witaminy i minerały i pełni jeszcze wiele innych funkcji (węcej informacji znajdziecie w poście Białko – charakterystyka i źródła). 

Tłuszcze

Tłuszcze zawarte w żółtku to m.in. fosfolipidy jak lecytyna, która jest niezbędna m.in. do prawidłowego funkcjonowania mózgu i układu nerwowego oraz bierze udział w przemianie kwasu foliowego w trakcie ciąży. Znajdziemy tu także cholinę czyli związek witaminopodobny, która również korzystnie wpływa na działanie układu nerwowego i mózgu, a także na metabolizm wątroby i pamięć. Jajka zawierają także kwasy tłuszczowe z grupy n-3 (dokozaheksaenowy czyli DHA) i n-6: kwas arachidonowy. 

Ksantofile

W jajku obecne są ksantofile należące do karotenidów pełniące m.in. rolę antyoksydantów. Do nich zaliczana jest również luteina, która działa pozytywnie na stan oczu. 

Witaminy i składniki mineralne

Kolejnymi ważnymi substancjami są witaminy i minerały. Składnikiem jajka są witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, D i E. Witaminy A i E znane są z właściwości przeciwutleniających (Przeciwutleniacze i wolne rodniki – czym są, co powodują i gdzie się znajdują). Z kolei witamina D (której niedobory często występują w organiźmie) odpowiada m.in. za stan układu kostnego. W jajku znajdziemy także witaminy z grupy B.

Jeśli chodzi o składniki mineralne, w jajku występują m.in.: fosfor, selen, żelazo, cynk i wapń. 

Jak przechowywać jajka

Trzymanie jajek w niskiej temperaturze np. w lodówce, wydłuża świeżość jajka, a co za tym idzie, sprawia, że możemy je dłużej przechowywać. Uznaje się, że jajko zachowuje świeżość przez 21 dni. Jeśli jajka są przechowywane w zacienionym i suchym miejscu jego świeżość trwa przez około 2 tygodnie. Musimy pamiętać, że jeżeli kupujemy jajka w sklepie, a nie bezpośrednio od zaprzyjaźnionego rolnika, nie mamy pewności ile takie jajko już leży na sklepowych półkach (oczywiście rzadko kiedy w chłodziarce).

Pamiętajcie, żeby nie myć jajek przed włożeniem do lodówki. Można w ten sposób uszkodzić otoczkę mucynową, która stanowi barierę dla drobnoustrojów. Nie dotyczy to mycia bezpośrednio przed użyciem.

Jak wybrać jajka

Typy chowów

Przed zakupem jajek, należy zwrócić uwagę na zawarte na skorupkach dane. Znajduje się tam kod z informacjami z jakiego kraju, województwa i powiatu pochodzi jajko, a także symbole dzięki którym możemy zidentyfikować producenta. Jednak najważniejsza jest pierwsza cyfra, która oznacza rodzaj chowu kur. Dzięki tej informacji, wiemy w jakich warunkach żyła kura. 

Oznaczenie takie nie jest obowiązkowe tylko w przypadku, gdy producent nie posiada więcej niż 50 kur nieśnych i sprzedaje jajka bezpośrednio klientowi.

Typ hodowli 3 – chów klatkowy

To typowa produkcja jajek. Kury są poupychane w klatkach, praktycznie uniemożliwiających poruszanie się, a większość czynności związana z ich hodowlą jest zautomatyzowana. W jednej hali produkcyjnej może znajdować się nawet 100 000 kur. Główną zaletą wymienianą w kontekście chowu klatkowego jest wysoka nieśność kur, którą ciągle próbuje się zwiększać. Wiadomo, na produkcji wydajność jest najważniejsza, więc mamy tu do czynienia z małymi robotami do produkowania jajek. Ponadto problemem jest utrudnione wykrywanie chorób wśród kur, ze względu na brak bezpośredniej obserwacji. 

Typ hodowli 0 – chów ekologiczny

W tym przypadku kura decyduje o sobie. Ma dostęp zarówno do kurnika jak i na zewnątrz budynku. Tylko w przypadku chowu ekologicznego jest pewność, że to co zjada kura jest pochodzenia ekologicznego. W innych przypadkach jest to zwykła pasza.

Jeśli nawet nie interesuje Was los kury, względy etyczne itp., to weźcie pod uwagę, że trzymanie kur w ciasnocie, bez dostępu do świeżego powietrza, słońca jest po prostu nienaturalne. Dużo osób ma podejście byle jak najwięcej, jak najtaniej, obojętnie jakim kosztem. Według mnie odchodzenie od natury, zastępowanie wszystkiego sztucznościami może mieć w przyszłości tragiczne skutki.

Jajka są świetnymi produktami, dlatego bardzo polecam ich spożywanie. Jednak jeśli po zjedzeniu ich odczuwacie nieprzyjemne dolegliwości, to warto pójść na badania, ponieważ jajka mogą być przyczyną występowania alergii.

Na koniec jeszcze jedna informacja. Kolor skorupki jajka zależy od warunków genetycznych, czyli od rasy kury. Nie jest on spowodowany rodzajem pokarmu. Natomiast intensywność koloru żółtka zależy od ilości karotenoidów pochodzących z pożywienia kury.

Przeczytaj również:

Tłuszcze – źródła, smażenie, NNKT i tłuszcze utwardzone

Źródła antyoksydantów w jedzeniu i ich wpływ na zdrowie

Płatki śniadaniowe – co znajdziemy w środku